Kisiel888
Administrator
Dołączył: 24 Sty 2006
Posty: 34
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Borek
|
 Wysłany: Śro 22:46, 25 Sty 2006 Temat postu: Tlenki |
|
|
Tlenki to ogólna nazwa nieorganicznych związków chemicznych, w których występują wiązania chemiczne między tlenem a innym pierwiastkiem oraz ewentualnie mogą być wiązania między dwoma atomami tlenu lub dwoma atomami drugiego pierwiastka.
Tlenki mają bardzo różne własności chemiczne i fizyczne, które zależą od wartosci elektroujemności pierwiastka łączącego z tlenem: od prawie niereaktywnych substancji stałych o bardzo wysokich temperaturach topnienia (np. tlenek wolframu), przez dość reaktywne ciecze (woda), po bardzo reaktywne gazy (np. podtlenek azotu).
Tlenki wykazują też pełną gamę właściwości kwasowo-zasadowych. Są więc:
tlenki kwasowe - np. dwutlenek węgla czy tlenek siarki (VI), reagują z zasadami i z wodą
tlenki o charakterze kwasowym - np tlenek krzemu, reagują z mocnymi zasadami ale nie z wodą
tlenki zasadowe - np. tlenki metali I i II grup głównych, reagują z kwasami i z wodą
tlenki o charakterze zasadowym - np tlenek manganu (II) czy tlenek chromu (II), reagują z kwasami ale nie z wodą
tlenki amfoteryczne - np. tlenek glinu, nie reagują z wodą a reagują z kwasami i z zasadami
tlenki obojętne - np. tlenek węgla (II), nie reagują z wodą, kwasami i zasadami
Nazewnictwo
Istnieje kilka sposobów tworzenia nazw tlenków, z których większość ma już jednak tylko znaczenie zwyczajowo-historyczne.
Obecnie, zgodnie z nomenklaturą IUPAC, nazwy tlenków tworzy się według ogólnego schematu nazewnictwa prostych związków nieorganicznych ( tzw. System Stocka ). Dla tlenków schemat ten wygląda następująco:
(nad lub pod)tlenek nazwa_pierwiastka(stopień jego utlenienia)
Na przykład tlenek siarki(IV).
W przypadku, gdy dany pierwiastek tworzy tylko jeden znany tlenek, można pominąć określenie stopnia utlenienia.
W przypadku gdy w tlenku występuje wiązanie tlen-tlen dodaje się przedrostek "nad-", a w przypadku gdy występuje wiązanie między atomami innego pierwiastka dodaje się przedrostek "pod-", np. nadtlenek wodoru lub podtlenek azotu.
Nomenklatura ta jest obecnie preferowana w literaturze naukowej, ze względu na jej prostotę i zgodność z normami nazewnictwa tlenków obowiązującymi w większości krajów świata. Nomenklatura ta nie pozostawia też żadnych wątpliwości co do faktycznej struktury opisywanego związku.
Inny uznawanym sposobem nazewnictwa jest tzw. system przedrostków liczebnikowych, w którym stosuje się przedrostki greckie. Schemat ten wygląda następująco :
przedrostek_grecki-tlenek przedrostek_grecki-nazwa_pierwiastka.
Rodzaj przedrostka zależy od ilości danego atomów w cząsteczce tlenku i tak
jeden atom - brak przedrostka
dwa atomy - 'di'
trzy atomy - 'tri'
cztery atomy - 'tetra'
pięć atomów - 'penta'
sześć atomów - 'heksa'
siedem atomów - 'hepta'
Na przykład: ditlenek węgla ( tlenek węgla (IV) )
tlenek trisiarki
tritlenek diglinu
Nomenklatura ta jest uniwersalna w każdym miejscu na świecie.
Starsza, dość trudna do zapamiętania nomenklatura tlenków, która została stworzona przez Jędrzeja Śniadeckiego pod koniec XVIII wieku, jest wciąż popularna wśród starszego pokolenia chemików.
Nomenklatura ta opiera się na stosowaniu przedrostków liczebnikowych, "nad-" i "pod-" oraz końcówek "-owy i "-awy". Kombinacja tych elementów daje możliwość nadania nazwy temu samemu tlenkowi na wiele różnych sposobów, z których jedne są zwyczajowo poprawne, a inne uważane są za nieprawidłowe, przy czym nie ma tu ścisłych reguł postępowania. Dodatkowym utrudnieniem tej terminologii jest fakt, że określenia "nad-" i pod-" nie są ściśle związane z występowaniem odpowiednio wiązań tlen-tlen lub inny atom - inny atom, lecz również mają charakter zwyczajowy.
Wiele tlenków ma też powszechnie stosowane nazwy zupełnie zwyczajowe. Na przykład: woda to tlenek wodoru, woda utleniona to rozcieńczony roztwór nadtlenku wodoru w tlenku wodoru, zaś tlenek wapnia(II) to inaczej wapno niegaszone.
Ważniejsze tlenki
Do najbardziej znanych tlenków zaliczyć można:
H2O - tlenek wodoru, czyli woda
N2O - czyli podtlenek azotu znany jako gaz rozweselający
SO2 - czyli dwutlenek siarki (poprawnie: tlenek siarki(IV)) - obecny w spalinach
CO - tlenek węgla (poprawnie: tlenek węgla(II)) - toksyczny gaz obecny w spalinach
CO2 - dwutlenek węgla (poprawnie: tlenek węgla(IV)) - obecny w tzw. wodzie gazowanej
MgO - tlenek magnezu - czyli inaczej magnezja
CaO - tlenek wapnia - czyli inaczej wapno palone
TiO2 - czyli dwutlen tytanu, składnik bieli tytanowej
SiO2 - krzemionka
Cr2O3 - tlenek chromu(III), czyli zieleń chromowa
CrO3 - tlenek chromu(VI)
Post został pochwalony 0 razy
|
|
